GENTAŞ Fabrikası Nasıl Kuruldu – Aydın ERÇELİK

 GENTAŞ Fabrikasının Kuruluş Hikâyesi

Merhum İsmet Şentürk ile Haziran 2013 tarihinde yaptığım mülakat.

Aralık 1973 Senesinde yapılan mahalli seçimlerde Cumhuriyet Halk Partisinden Mengen Belediye Başkanı seçildim.

1972 – 1976 Senelerinde Mengen Kaymakamı olarak görev yapan Sayın Hayati Yaşar Bey Mengen Halk Eğitim Müdürü olarak görev yaptığım yıllardan beni çok iyi tanıyordu.

Sonradan öğrendiğime göre Ekim 1973 de yani mahalli seçimlerden 3 ay önce Sayın Güngör Öztemur ve Sayın İlyas Tek kaymakam Beyi makamında ziyaret etmişler.

Kaymakam Beye kendilerini tanıttıktan sonra yurt dışında çalıştıklarını, bir şirketleri olduğunu ve arsa temininde yardımcı olunursa Mengene bir fabrika yapacaklarını söylemişler.

Mengen Kaymakamı Sayın Hayati Yaşar Bey mahalli seçimlerin yaklaştığını, bu konuyu kimseye söylemeden ilçeden ayrılmalarını, seçimler sonuçlandıktan sonra Mengene gelmelerini önermiş.

27 Aralık 1973 tarihinde Eski Belediye Binasındaki makamımda otururken tanımadığım üç kişi ziyaretime geldi.

Tanışma faslından sonra Kaymakamımız Sayın Hayati Yaşar Bey’e yaptıkları öneriyi bana da yaptılar.

Arsa temininde yardımcı olursam Mengene bir fabrika yapacaklarını söylediler.

Kendilerine  Belediye Başkanı olarak her türlü yardımı yapmaya ve projeyi gerçekleştirmek kaydı ile arsayı vermeye söz verdim.

Bana başka ne istediğimi sordular.

Projenin gerçekleştirilmesinden başka bir talebim olamaz dedim.

Projenin gerçekleştirilmesi için sonuna kadar kendilerine yardımcı olacağımı söyledim.

Gentaş Fabrikası 27 Aralık 1973 tarihinde karşılıklı verilen bu sözler üzerine kuruldu.

1975 senesinde Fabrikanın arsa sorunu çözüldü.

Arsa sorununun çözülmesinde dönemin Bolu milletvekili Sayın Halil Cop Beyefendinin çok büyük çabaları oldu.

Bu vesile ile Sayın Halil Cop Beyefendiyi rahmetle anıyorum.

Arsa sorunu çözüldükten hemen sonra Werzalit Şirketi ile lisans anlaşması yapılarak Ekim 1976 da Fabrikanın temeli atıldı.

Yurtdışında çalışan ve yüzde doksan dokuzu Mengenli olmayan işçi kardeşlerimizin tasarrufu ile kurulan Gentaş Fabrikası yeterli sermayesi ve imkanları olduğu halde kuruluş aşamasında aldığımız Dünya Bankası kaynaklı kredinin kur garantisinin kaldırılması ve kur riski sigortasının iptali ile henüz montaj aşamasında iken mali sıkıntı içine girdi.

Yeniden sermaye artırımı, artırılan sermayenin ortaklardan toplanması, rüçhan haklarını kullanmayan ortakların yerine yeni ortak bulunması bize çok zaman kaybettirdi.

Bu arada Fabrikanın % 43 hissesi bankalara devredildi.

5000 gerçek kişinin ortak olduğu Gentaş Fabrikasının ancak %57 hissesi 5000 ortağın elinde kaldı.

Fabrika 30 Haziran 1979 tarihinde deneme üretimine başladı.

Ben 1975 senesinden itibaren yönetim kurulu üyeliğine seçildim.

12 Eylül 1980 askeri darbesinden sonra Mengen Belediye Başkanı görevime son verildi.

Bu tarihten sonra Yönetim Kurulu kararı ile üretimden sorumlu murahhas aza olarak Gentaş Şirketinde çalışmaya başladım.

Bu arada 1983 genel seçimlerden sonra ilçemizde bazı kişiler Gentaş’ın içinde bulunduğu zor durumdan yararlanarak bazı faaliyetler içine girdiler.

Bu faaliyetlerin fabrikaya zarar vereceğini düşünen şirketin kurucusu Sayın Güngör Öztemur Bey başkanlıktan ve yönetim kurulundan istifa etti.

Yeni bir başkan seçimi yapılmadı.

16 Haziran 1984 tarihinde yapılan genel kurul toplantısına kadar başkan vekili olarak ben Yönetim Kurulu Başkanlığına vekâlet ettim.

16 Haziran 1984 tarihinde genel kurul yapıldı.

Fabrikanın %57 hissesini elinde bulunduran 5000 hisse sahibini riske atmamak ve Mengen’de kurulan bu fabrikanın kapanmasına sebep olmamak için yeni önerilen yönetim  listesine oy verdim.

Bundan sonrası zaten biliniyor.

Mengene böyle bir fabrika kazandırmak için harcadığımız çabayı hiç kimsenin tahmin etmesi mümkün değildir.

Almanya, Avusturalya, Belçika ve Hollanda’da katıldığım ortak toplama toplantılarında verdiğim sözleri imkânlarım nispetinde yerine getirmeye çalıştım.

Bugün geçmişe bakıp şöyle bir düşünüyorum.

Gentaş Fabrikası o yıllarda kurulmamış olsa idi bugün Mengen’in hali ne olurdu.

Bunu düşünmek bile istemiyorum.

1958 senesinde Mengene hastane binasını yapan Merhum Aziz Karsan’dan sonra topluma hizmet veren önemli yatırılmadan birisi Gentaş Fabrikası, diğeri Mengen Aşçılık Meslek Lisesidir.

İsmet Şentürk, Haziran 2013, Mengen.

Geçmişten Günümüze Mengen ve Aşçılık / Aydın ERÇELİK / Fotoğraflar Hüseyin VARLIK