LAFLI-YORUM – Çay mı Kahve mi ? – Ayfer YÜREKLİ
“Çay mı kahve mi?” derken niyetim ikisi arasında bir tercih yapmak ya da yaptırmak değil elbette. Zira her ikisinin de gönlümüzdeki yeri ayrı.
Çay demlidir. Usul usul “tavşankanı” rengini alanı makbuldür. Siyah rengini kırmızıya bırakıp ince belli bardaklarda kendini gösterdiğinde uzun sohbetlerin kahramanı olur. Kahve okkalıdır. Adını bir renge vermiş olsa da rengi değil, kokusu cezbeder insanı. Özünde demlenmek değil, pişmek vardır. Ateşte veya közde ağır ağır… Öyle cam bardaklarda yapamaz. Bol köpük ve telvesiyle kendine özel fincanlar ister. Soluksuz sohbetlerdeki bardak bardak çay gibi değildir, bir kahve içimlik uğramalardır onun sohbetlerinin başlangıcı.
Çay daha kalabalıktır, daha sosyaldir. “Herkese benden çay”ların vazgeçilmezi, çarşı-pazar tezgâhlarının seyyar gezicisi, ev gezmelerinin sponsoru, kahvaltıların ister sofrada ister bir parça simit yanında eşlikçisidir. Hem düğündedir hem cenazede. Kahve yalnızlık sever. En fazla “gel bir kahve içelim” diye başlayan iki kişilik sohbetlerin sırdaşıdır. Sohbet fincan fincan sürmeyecek kadar kısa, herkesle paylaşılmayacak kadar okkalıdır. Velhasıl kendinle baş başa kalmaların, az insanla çok konuşulanların koyu sıvısıdır kahve. Biraz ciddi ve resmi tarafı da yok değildir. Her ne kadar kız isteme törenlerinde içine en başta tuz olmak üzere çeşitli baharatlar eklenerek bu durum bozulsa da merasimin ağır yanıdır. Nihayetinde alınan olumlu cevapla kahvenin yerini; demlenen, rengini bulan çay alır. Böylece resmiyet, ortamı kaynaştıran çay tarafından dağıtılır.
Çay daha geneldir, kahveyse kişiye özel. Çay herkese eşittir. Kendi damak tadınıza göre şekerini kendiniz ayarlarsınız. Kahve kendini seçtirir. Sade, orta, şekerli. İçecek kişinin kararı sizin sınırınızı belirler. Belki de ondandır çay sohbetlerinde herkesin fikir sahibi olduğu konular konuşulurken kahve sohbetlerinin daha özel ve kişisel olması.
Evet; bir yanda “ne olacak bu memleketin hali”nden başlayıp annelerimizin altın günlerine uzanan herkese açık sohbetlerin demli çayı, diğer yanda derin sohbetlerin koyu kahvesi. Gönlünde muhabbet ateşi yananlar içinse kahve de çay da sohbetin bahanesi.
Sohbetleriniz okkalı, muhabbetleriniz demli olsun.
Sevgiyle kalın.